“Dat een ecosysteem of zelfs onze aardbol een beperkte draagkracht heeft, wordt regelmatig over het hoofd gezien. Dit is ook niet altijd goed te vatten in A vs B. Reden te meer om hier eens beter bij stil te staan.”

Gadgets Horizontaal-01.png

INSPECTING GADGETS

- Soesja van Wijgerden -

 
 

In het boek ‘De Verborgen Impact’* kijkt journaliste Babette naar de milieu-impact van een gemiddelde Nederlander. Wat mij hierin verbaast is de immense impact van spullen. Gaat duurzaamheid dan niet over vlees en vliegtuigen? Gaat het over die zes zomerjurkjes en drie telefoons die ik ergens heb liggen? Voordat ik mij schuldig ga voelen over mijn shopverslaving wil ik hier meer van weten. Laten we eens kritisch kijken naar wat Babette precies heeft onderzocht en  hoe al die spullen de draagkracht beïnvloeden.

 

WAT ZIJN SPULLEN?

Babette vertelt in haar boek over 10 categorieën, waarvan de grootste impact in de categorie ‘Spullen’ zit. Ik vraag Sanne Nusselder, milieukundige, wat deze categorie precies betekent. Het is eigenlijk een categorie overig, vertelt zij. Dus alle impact die niet valt onder een van de negen andere categorieën**, valt onder spullen. Deze groep is dus niet zo specifiek, het is dus ook onduidelijk welke spullen hier precies in zitten.

Ondanks die onduidelijkheid, kan Sanne zich wel vinden in de eindconclusie – spullen hebben impact. Deze groep op één hoop gooien is ook niet te vermijden. De boodschap ‘consumeer minder en let op recycling’ is belangrijk en wordt tegenwoordig nog te weinig gecommuniceerd. De andere categorieën zijn echter al flink uitgemolken, terwijl daar dus niet de grootste impact ligt. Alhoewel, denk ik dan, als je al die categorieën op een hoop gooit, winnen ze het weer van spullen. Het draait dus om perspectief. Maar ondanks die selectieprocedure, Sanne heeft me overtuigd dat die spullen een stuk belangrijker zijn dan ik eerst dacht.

 

CONSUMINDEREN

In Nederland consumeren wij heel veel. Wij Westerse landen hebben er sowieso een handje van – shoppen. Het rare is dat de impact van shoppen vaak niet in Nederland is terug te zien. De spullen maken ze ergens anders en daar tast die productie de omgeving drastisch aan. Maar onze Nederlandse overheid houdt zich bezig met onze landelijke uitstoot, milieuvervuiling en klimaatdoelstellingen. De regelgeving is hierdoor beperkt en de herkomst van spullen is vaak slecht te achterhalen. De Keuringsdienst van Waren kost het regelmatig meerdere weken om het land van herkomst te bepalen. Het systeem achter onze spullen is dus niet overzichtelijk. Wat er elders gebeurt, valt voor onze spullen buiten beeld. Maar dat is natuurlijk niet helemaal eerlijk.

 
“De impact van onze geïmporteerde spullen wordt vaak vergeten.”
 

EXTRA VIEZE GADGETS

Spullen zijn vies, zegt Babette in haar boek en daar stemt Sanne mee in. Gaat het dan om dat klapstoeltje van de Ikea, mijn zeven zomerjurkjes (ja het worden er steeds meer), of mijn geliefde smartphone? Vooral over die laatste hoor ik steeds vaker waarschuwingen. Die laatste is inderdaad best vies. Dat komt onder andere door de rekenkracht, legt Sanne uit. Computeronderdelen in laptops, telefoontjes, maar tegenwoordig ook in je wasmachine en auto zijn erg milieuvervuilend. Deze ingewikkelde elektronica wordt namelijk in hele schone omstandigheden gemaakt. Zo’n ruimte in ‘quarantaine’ houden kost enorm veel energie. Helaas is het tegenwoordig een trend dat alle spullen ‘smart’ worden. Dat betekent meer chips; meer kleine metaalonderdelen die milieuvervuilend gemijnd worden en na gebruik heel slecht te recyclen zijn. Al die dingen samen maken gadgets dus extra vieze spullen.

 
“De ruimte waar elektronica wordt gemaakt, slurpt energie.”
 

DRAAGKRACHT

Hoe past dit binnen de draagkracht van de aarde? Stel we leven allemaal als monniken, vraag ik Sanne. We hebben helemaal geen spullen meer, is onze draagkracht dan zoveel beter? Eigenlijk wel, legt ze uit. Stel je kijkt naar de milieu-impact van Nederland – ongeveer 60% zit in de industrie. Het grootste gedeelte van deze industrie bestaat uit materiaal productie voor onze spullen. Als niemand meer spullen nodig heeft, dan hebben we ook al die fabrieken niet meer nodig. Dit kan zeker voor een grote reductie zorgen.

Ik zie een monnikenleven (zonder zomerjurkjes) niet zo zitten. Dus wat kan ik dan wel doen? Sanne ziet allerlei opties. Koop producten die lang meegaan. Laten we ophouden met abonnementen die elk jaar nieuwe telefoons uitdelen. En als je shopdrang hebt, geef je geld dan uit aan diensten. We kunnen onze economie ook heel goed duurzaam laten groeien met een cultuureconomie. In plaats van dat achtste zomerjurkje, ga naar het theater! Laat je verwennen door de kapper of ga lekker naar de film. Gun jezelf zo een duurzame spending spree en blijf binnen de draagkracht.

* Zie hieronder een link naar het boek

** De negen andere categorieën uit het boek zijn (1 = minste impact); 9. Vlees, 8. Wonen, 7. Auto, 6. Plantaardig eten, Vis & Drinken, 5. Vliegen, 4. Kleding & Textiel,  3. Zuivel & Eieren, 2. Kraanwater, 1. OV

 

LIJSTJE LEUKE LINKJES